سرور مجازی، vps و یا Virtual Private Server ، یک اصطلاح در حوزه هاستینگ (Hosting) می باشد که در اصل همان ماشین مجازی یا مجازی سازی میباشد. VPS امکان دسترسی root و نصب نرمافزارهای سیستمی را فراهم می کند که استفاده از فن آوری مانند Xen ،vmware ESXI یا Virtuozzo و با بهره گيري از سخت افزارهاي قدرتمند و پيشرفته، يک سرور فيزيکي به چندين VPS با امکانات يکسان يا متفاوت تقسيم مي شود. گاهی از سرور مجازی به عنوانVDS(Virtual Dedicated Server) نيز نام مي برند.
در سرور مجازی، منابع رم و پردازنده تحت یک سرور مستقل در اختیار شما قرار میگیرد. درصورتیکه این منابع بصورت مجازی بر روی یک سرور فیزیکی دیگر راهاندازی میشود.
سرور مجازی امکانات و انعطاف پذیری بیشتری نسبت به هاست میزبانی اشتراکی دارد. شما میتوانید تنظیمات سرور را تغییر دهید و منابع بیشتری به سایت اختصاص دهید. لذا وب سایت شما در سرور مجازی با سرعت بیشتری پردازش شده و سریعتر بارگذاری میشود.
یکی از دلایلی که اکثر کاربران تمایل به استفاده از سرور مجازی VPS دارند، محدودیتهای هاست اشتراکی است. به عنوان نمونه، ممکن است سایت شما نیاز به منابع رم بیشتری داشته باشد که در سرویسهای اشتراکی قابل ارایه نیست. بطور کلی میتوان گفت که سرور مجازی انعطاف پذیرتر، سریعتر و امنتر از هاست اشتراکی است.
ممکن است نسبت به هاست اشتراکی، کمی هزینه بیشتری بپردازید. اما با توجه به منابع بیشتری که در اختیار شما قرار میگیرد و ویژگیهایی که سرور مجازی دارد، قیمت آن کاملا منطقی است. در نظر داشته باشید، امکانات و قیمت سرور مجازی VPS، چیزی بین سرویس اشتراکی و سرور اختصاصی است.
در یک سرور اشتراکی تمامی وب سایتها بهصورت مشترک از منابع آن استفاده میکنند. لذا انتخابی مناسب جهت وب سایتهایی با فعالیتهای آنلاین نهچندان گسترده است. اما با افزایش تعداد بازدیدکنندگان وب سایت و نیاز به منابع بیشتر پردازنده، حافظه اصلی، فضای ذخیره سازی اطلاعات و…، خرید سرور اختصاصی یا سرور مجازی الزامی خواهد بود. بدون شک تهیه سرویس اختصاصی با امکاناتی که در اختیار کاربر میگذارد، بیشتر محدودیتهای سرویس اشتراکی را پشت سر خواهد گذاشت.
سرور اختصاصی از قرار گرفتن اجزایی همچون برد اصلی (Motherboard)، پردازنده، حافظه اصلی (RAM)، منبع برق (Power)، هارد دیسک و…، در یک محفظه به نام کیس (Chassis) تشکیل میشود. این منابع بهصورت کاملا اختصاصی در اختیار وب سایتی خواهد بود که بر روی سرور قرار میگیرد. در صورتیکه زیرساخت سرور پاسخگو باشد امکان ارتقای منابعی همچون Hard Disk ،RAM ،CPU و…، به بالاترین سطح عرضه شده در بازار نیز مقدور است. با توجه به منابع تخصیص داده شده به سرور اختصاصی، امکاناتی به نسبت بیشتر از سرور اختصاصی مجازی در اختیار وب سایت قرار میگیرد.
هزینه تهیه سرور اختصاصی مجازی متناسب با منابعی که به آن تخصیص داده میشود در مقایسه با سرور اختصاصی که کل منابع در اختیار آن است، مقرون بهصرفهتر است.
در سرورهای مجازی به دلیل ساختاری که دارند امکان اتصال مستقیم هیچ سخت افزاری مانند External Hard به آنها وجود ندارد، در مقابل میتوان از اتصال قطعات سخت افزاری و در صورت نیاز قفل سخت افزاری (Dongle) به سرور اختصاصی بهرهمند شد.
ارتقای منابع سرور مجازی بهراحتی از طریق کنترل پنل مدیریت آن و اعمال تغییرات بر روی سرور میزبان انجام میشود، در مقابل ارتقای قطعات سرور اختصاصی از طریق مراجعه به دیتاسنتر و گاهی مواقع با خاموش شدن آن صورت میپذیرد.
بر روی سرورهای اختصاصی مجازی تنها امکان نصب سیستم عامل هایی وجود دارد که Image آنها بر روی سرور میزبان قرار داده شده است. در مقابل راه اندازی یک سرور اختصاصی با هر نسخه سیستم عامل دلخواه مقدور است.
با توجه به ساختار سرور اختصاصی مجازی که ماشین ها بر روی یک سرور اصلی ایجاد میشود، تحت تاثیر هرگونه بروز اختلال از سمت ماشین های دیگر که موجب قطع شدن سرور اصلی میگردد، خواهد بود. این در حالی است که سرور اختصاصی بدون اینکه تحت الشعاع عملکرد سرور دیگری قرار بگیرد، مستقل عمل میکند.
در صورت بروز مشکل در سرور اختصاصی مجازی انتقال اطلاعات به یک ماشین دیگر و راهاندازی مجدد سرور جدید به سرعت امکان پذیر است. در صورتیکه در یک سرور اختصاصی با مشاهده مشکل، عیب یابی یا راهاندازی سرور دیگر به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت.
همهی سرورهای اختصاصی در قالب سرویس اختصاصی دارای یک سری ویژگیهای مشابه و یکسان هستند که در ادامه به آنها پرداخته میشود:
با توجه به هزینه راه اندازی Dedicated Server یا Virtual Server و کاربردی که هرکدام خواهند داشت، میتوانیم سرور مورد نیاز خود را انتخاب کنیم. با در اختیار داشتن اطلاعات اولیه از منابع مورد نیاز وب سایت و یا نرم افزاری که روی سرور قرار داده میشود، انتخاب سرور اختصاصی و یا سرور مجازی بهراحتی صورت میپذیرد. بدیهی است که امکان میزبانی هر وب سایت مستقل بر روی سرور اختصاصی یا سرور اختصاصی مجازی وجود دارد. وب سایتی که عملکرد آن تحت تاثیر وب سایت های دیگر نخواهد بود و به صورت اشتراکی از منابع RAM، پردازنده و دیگر امکانات با آنها استفاده نمیکند. الزام به تهیه سرور اختصاصی در مقایسه با سرور اختصاصی مجازی نیز تنها زمانی رخ میدهد که بخواهید از منابع بیشتر و اختصاصی تر جهت وب سایت یا نرم افزار بهرهمند شوید. در این صورت انتخاب سرور اختصاصی گزینه بهتری برای ادامه فعالیت شما خواهد بود.